Retro Pazarlama Nedir?

Retro pazarlama, Stephen Brown “Retro Pazarlama” adlı kitabında, retro tarzı, güncel dönemin önemli bir unsuru olarak nitelendirip, onu, tarzın birleşimi karışımı ve karşılaştırılması olarak anlatır. Geçmişin parçalarının bir araya getirilmesi veya geçmişten unsurların bugün kullanılması olarak tanımlar.

Nostalji kelimesine değinmeden bu konuya girmek doğru olmaz kanaatindeyim. “Nostalji” terimi, 1688’de İsviçreli tıp öğrencisi Johannes Hofer tarafından ilk kez Yunanca nostos (eve dönmek) ve algia (“özlem” ) terimlerinin birleştirilmesiyle kullanıldı. Nostalji terimi aslında askerlerin evlerini özlemlerinden dolayı zihinsel ve fiziksel rahatsızlıkları tanımlamak ve bu terimi tıp literatürüne kazandırmak için kullanıldı. Bugün, nostalji artık zihinsel bir hastalık olarak değil, doğal, yaygın ve hatta olumlu bir duygu olarak görülüyor.

İlerleyen yazı içeriğinde değineceğimiz başlıkları tam bu kısımda belirtmek isterim.

• Markalar Neden Retro Pazarlamayı Kullanmalı?
• Retro Pazarlama Nasıl Yapılmalıdır?
• Retro Pazarlama Stratejisini Uygularken Dikkat Etmesi Gerekenler?
• Retro Pazarlama Örnekleri?

Geçmişe özlem duymak sonuçta bir insan için güçlü bir duygu olarak nitelendirilebilir. Retro pazarlamada bu dürtünün gücünden faydalanır. Ne de olsa, geçmişle ilgili deneyimlerimiz, kişiliğimizin ve günümüzde büründüğümüz farklı kimliklerimizin oluşmasında yardımcı olan şeylerdir. Bu sebeple, aslında güçlü hatıralara dokunmak, duygularımızı ortaya çıkarmak da pazarlama açısından çok önemlidir.

Yeniden canlandırılan ürünün kullanım ömrü de uzamaktadır. Dolayısıyla ürün hayatımızda tekrar tekrar karşımıza çıkmaktadır. İşletmeler retro pazarlama sayesinde tüketicilerin ürünle bağ kurmasını istemektedirler. Tüketici, satın alma işlemine karar verirken geçmişte ona haz veren, ona geçmişi anımsatan izlerin olmasını ister. Geçmişle bağ kurma ihtiyacını karşılama ve geçmişe özlem duyma özelliği nedeniyle retro pazarlama tamamen duygulara hitap etmektedir. Değişen günümüz şartlarına ve yenilenen özelliklere rağmen tüketici retro ürünlerle karşılaştığında geçmişte satın aldığı ürüne sadık olduğundan ve o ürünle gönül bağı kurduğundan onu tekrar satın almak isteyecektir.

Retro ürünleri bugün pek çok sektörde rastlanıyor. Yeni bir pazarlama kavramı olarak  Stephen Brown Tarafından ortaya atılan retro pazarlama Bir önceki tarihsel dönemine ait ürün ya da hizmetlerin canlandırılması veya yeniden başlatılmasıdır. Nostaljinin ya da geçmişin bir pazarlama unsuru olarak kullanılması, pazarlama literatürüne “Retro Pazarlama” tabiri ile dahil olmuştur.

Tüketicilerin Geçmişe Sahip Olduğu Unutulmamalı!

Yeni olan, moda olan hiçbir zaman etkisini kaybetmiyor. Yenilik, sıfırdan üretmek, son teknolojiyi takip etmek, hep ileri gitmek birçok markanın kendini tanımladığı marka nitelikleri olarak sıralanabilir. Ama unutulmaması gereken bir nokta var ki o da; tüketicinin bir birey olarak bir geçmişe sahip olduğu ve birçok açıdan da zaman zaman bu geçmişe ait unsurlara özlem duyduğudur. Retro ve nostaljik olanın yok olması, etkisini yitirmesi gibi bir durumun olacağını düşünmek pek mümkün değil gibi geliyor bana. Çünkü retro; mimaride, sanatta, modada, tasarımda bir akım olarak var olan ve olmaya devam edecek bir yaklaşım.

Retro pazarlama gelip geçici bir trend değil. iPad’ler için çıkan daktilo buna örnek teşkil eder. Daktilonun temsil ettiği duygu, düşünce, algı, imaj vs. gibi kavramlara yer verirken bu çağrışımlar son teknoloji olan iPhone ya da iPad ile birleştirilerek ‘retro pazarlama’ya olanak sağladı. 21. yüzyılın başlarında teknolojik gelişmeler uzay çağı minimalist yaklaşımlar, e-pazarlama, yeşil pazarlama, gerilla pazarlama, sosyal pazarlama derken, pazarlama yöneticileri tüketicilerini zamanın içinde dolaştıracak eğlenceli bir trend haline geldi.

Retro pazarlama ile geçmişte bir dönem popüler olmuş bir döneme damgasını vurmuş yaşam tarzı haline gelmiş Hatta ikonlaşmış olan markaların yeniden piyasaya yeni teknolojiye ve tüketici beklentilerine uygun olarak sokulmasıdır. Retro pazarlamada  geçmişten gelen deneyim ve çağrışımlardan yararlanılır. Bir döne**Markalar Neden Retro Pazarlamayı Kullanmalı?**m insanlarla deneyimler ve duygusal bağlar kurarak var olan markalar ile yeniden bir markalama çabası olmadan nostalji referanslı, yaşanmışlık hissi veren, bir üründen çok, geçmişten gelen eski arkadaşı anımsatan pazarlama stratejisidir.

Markalar Neden Retro Pazarlamayı Kullanmalı?

• Markalar yıl dönümlerini kutlamak için retro pazarlama yöntemini tercih edebilirler.Bunun nedeni ne kadar köklü bir firma olduklarını göz önüne sererek, markalarına olan güveni arttırabilirler.
• Bir markanın en büyük ihtiyacı müşterileri ile marka arasında duygusal bir bağ kurmaktır. Retro pazarlama bu ihtiyacı en iyi şekilde karşılar.
• Geçmişte sunulmuş bir ürünün veya hizmetin tekrar satışa çıkartılması noktasında retro pazarlama stratejisi harika bir tercih olabilir.
• Markanın bulunduğu konumdan daha farklı yere konumlanmasını hedeflemek veya markanın imajında değişikliğe gitmek gibi durumlarda tercih edilebilir.

Retro Pazarlama Nasıl Yapılmalıdır?

Bu konuya mini örneklerle değinelim isterseniz.

• Oldukça köklü bir ayakkabı markasının retro üretim yapmak istemesi durumunda, eskiden ürettiği ve dönemin şartlarına göre oldukça beğenilmiş olan bir ayakkabıyı tekrar piyasaya sürmesi gereklidir.
• Hedef kitle postmodern tüketicilerden oluşuyor ise; hem mevzu bahis olan ürünün eski moda formundan uzaklaşılmamalıdır hem de yeni teknoloji ile birlikte ürüne rahatlık katılmalıdır. Retro nova bir kombinasyon hedeflenmelidir.
• Mimari alanda bir değişim yapılacak ise, ilk görüşte görülebilecek şekilde nostalji eklenmelidir.

Retro pazarlama stratejisini uygularken en çok dikkat etmemiz gereken konulardan biri, ortaya çıkacak ürün veya hizmetin o döneme ilişkin reformlarla ayak uydurarak piyasaya sürmenizdir.

Pazarlamacıların Retro Pazarlama Stratejisini Uygularken Dikkat Etmesi Gerekenler?

• Durağanlık: Marka, kolektif hafızada yer etmeli, güncel pazarlamanın ilgisi karşısında bozulmamalıdır.
• İkoniklik: Marka çekiciliğinin merkezinde yer alır. Marka belirli bir gelişme döneminde, özel bir nesil veya destekçileri için dikkati çekmelidir.
• Anımsatıcı Olma: Bu özellik, retro markaları canlandırır. Marka, kolektif hafızadaki canlı deneyimi çağırabilmelidir.
• Ütopyacılık: Retro markaların ayırıcı özelliğidir. İdealize edilmiş geçmişe duyulan hasretin tüketim yoluyla tatminidir.
• Dayanışma: Marka, kullanıcıların bir topluluğa ait oldukları yönünde onlara ilham vermelidir.
• Mükemmelleştirilebilirlik: Marka, sürekli kendi kimliklerini revize eden tüketicilerle ilgili olduğunun garantisini vermeli, teknolojik olarak güncellenebilir olmalıdır.

Retro Pazarlama Örnekleri?

Örnekleri hatırlayanlar yorumda duygularını yazarsa bende çok mesut olurum.

Hepimizde anısı vardır eminim. 🙂

Migros “57. Yıl”

Türkiye’de bunun en belirgin uygulaması, markaların çıkardıkları nostaljik ambalajlı ürünlerdi. Bunlardan ilki, Migros’un 2011 yılında 57. yılı şerefine 57 yıl öncesinin fiyatlarıyla sloganı ile yaptığı kampanyaydı. Kampanya kapsamında birçok ürün nostaljik ambalajlarıyla satışa sunuldu.

Sana “60. Yıl”

2013 yılında Unilever, margarin markası Sana’nın 60. yılı için yeni bir reklam yayınladı. Reklamda son 20 yılın Sana reklamlarından nostaljik görüntüler kullanılmış ve markanın nostaljik müziği tüketicilere hatırlatılmış. Ayrıca kampanya dahilinde Sana “60. yıl” nostaljik ambalajlarında satışa sunulmuştur.

Fruko “50. Yıl”

Fruka gazozun 50. yılında tekrar kullandığı hepimizin içine neşe veren “on yüz bin milyon baloncuk” sloganıyla yine bize bizden almıştı. Hadi hatırlayalım 😉

Playstation Klasik

Playstation One, ilk çıktığında Türkiye’de sansasyonel bir etki yaratmıştı. 90’lı yıllarda çocuk olanlar Tekken 4, Grand Turismo 2, Winning Eleven 3 dediğimde çok şey anımsayacaklardır. Sony, Playstation One konsolunu eski günlerini yad etmek isteyenler için Playstation Classic adıyla yeniden piyasaya sürmüştü.

1950 – 1965 yılları arasında doğan BB (Baby Boomers) kuşağını hedef alarak ortaya bu pazarlama trendi, hayatımızın her alanına hükmetmeye başlayınca, çok daha geniş bir kitleye sahip oldu. Pasif markaları uyandırmak ve postmodernizm içinde geçmiş ile geleceği aynı anda yaşamak isteyen bireyleri tatmin etmek için kullanılan retro pazarlama 2010 yılında pazarlamanın her alanında damgasını vurdu. Varlığı trend olmayan ama o dönem gündeme gelen retro pazarlama birçok marka için harika bir fikir oldu.

Halen günümüzde ara ara çıkan çıktığında hepimizin kendinden bişeyler bulduğu bir pazarlama türü aslında. Yeni kuşak çok anlamasada Z kuşağa kadar olan kitle onun değerini çok iyi biliyor. Coca Cola, Fruko, Arçelik, Volkswagen, Converse All Star gibi markaların bazen retro pazarlamayı kullanarak eskiye ait ürüneleri arada ürettikleri ürünleri hepimiz biliyoruz.

21. yüzyılın tüketicileri çıktığı bu zaman yolculuğunda bazen eskittiği geçmişini bazende tanımadığı geçmişini yaşama fırsatı yakalıyor. Değişmeyen tek şeyin değişim olduğu bu dünyada marka yöneticileri ne yapar, nasıl bir yaklaşım tarzı sergileyecekler göreceğiz.

Kısaca nostalji satar. Nasıl kullanacağını bilirsen.

Aklınıza takılan herhangi bir soru olduğunda çekinmeden hemen aşağıda yer alan yorum kısmından bana sorunuzu sorabilirsiniz?

Daha fazla içeriğine ulaşmak için hemen haldunyildiz.com/pazarlama bağlantısını ziyaret edebilirsiniz. Markanız için destek almak istiyorsanız iletişime geçmeniz yeterli.